W hołdzie ruchowi Solidarność – konferencja naukowa w bialskiej bibliotece

fot. MBP w Białej Podlaskiej

Najpierw uczestnicy tamtych wydarzeń przez wiele tygodni prowadzili w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Białej Podlaskiej otwarte spotkania, przypominając początek, a później przebieg tamtego wzbudzającego nadzieje festiwalu Solidarności sprzed ponad 40 lat. Mówili też o spotykających ich represjach i internowaniu po ogłoszeniu stanu wojennego.

Konferencja naukowa pn. „Solidarność – czas nadziei. Przemiany społeczno-polityczne w latach 1980-1989”, zorganizowana 29 października 2024 roku, zakończyła trwający wiele tygodni projekt „Wokół Okrągłego Stołu. Solidarność na terenie Południowego Podlasia w latach 1980-1989”.

W spotkaniach wzięli udział najbardziej zaangażowani przedstawiciele Solidarności na terenie Południowego Podlasia. Między innymi Andrzej Czapski, Władysław Łobacz, Mieczysław Trochimiuk. Konferencja była podsumowaniem przedsięwzięcia, jakiego podjął się dział wiedzy o regionie Miejskiej Biblioteki Publicznej pod kierownictwem dr Małgorzaty Nikoniuk, we współpracy naukowej z Uniwersytetem w Siedlcach.

Prelekcje wygłosili naukowcy oraz osoby nieuczestniczące aktywnie w ruchu Solidarność, albo z nim sympatyzujące. Prof. Eugeniusz Wilkowski z Chełma omówił znaczenie bialskiego piśmiennictwa solidarnościowego z lat 1981-1983 i jego wpływ na budowanie wewnętrznej podmiotowości narodu. Wilkowski jest autorem obszernej monografii pod tytułem „Solidarność na terenie województwa bialskopodlaskiego w latach 1980-1989”.

Drugim mówcą był dr Arkadiusz Zawadzki z Uniwersytetu w Siedlcach, który analizował prasę wydawaną przez Solidarność na terenie Południowego Podlasia aż do 1989 roku. Z kolei ppłk w st. spocz. pilot Jerzy Trudzik omówił postrzeganie Solidarności w wojsku, na przykładzie personelu latającego 61. Lotniczego Pułku Szkolno-Bojowego w Białej Podlaskiej.

Prof. Dariusz Magier z Uniwersytetu w Siedlcach zajął się sposobami budowania wizerunku i komunikacją ze społeczeństwem kandydatów Solidarności w wyborach, jakie odbyły się 4 czerwca 1989 roku. Dr Paweł Orłowski, kierownik Katedry Nauk Ogólnokształcących w Lotniczej Akademii Wojskowej, opisał stosunek władz bialskiej organizacji PZPR do Solidarności.

Na zakończenie dr Paweł Borek z Akademii Bialskiej omówił etap tworzenia organizacji i działalność Solidarności w bialskopodlaskich zakładach pracy w latach 1980-1983.

Dyrektor miejskiej biblioteki Renata Szwed podkreśliła fakt, że projekt miał nie tylko znaczenie edukacyjne, ale wywołał także „pospolite ruszenie”, jeżeli chodzi o dostarczanie wszelkiego rodzaju pamiątek dotyczących tamtego okresu do zbiorów placówki.

Na zakończenie, i poza programem konferencji, zupełnie spontanicznie głos zabrał były, czołowy na naszym terenie działacz Solidarności, były senator i wicemarszałek Senatu RP, potem wieloletni prezydent Białej Podlaskiej Andrzej Czapski. Jego słowa najlepiej oddają charakter przedsięwzięcia i samej konferencji.

– Odczuwam coś w rodzaju dumy i wzruszenia, że po ponad 40 latach ten temat jest podnoszony. Po wystąpieniu mojego kolegi z Senatu, prof. Wilkowskiego, o tych wielkich rzeczach, jakie Solidarność zainspirowała i jaką rolę spełniła, pomyślałem, że rzeczywiście ten „epizod” Solidarności będzie obrastał z czasem w wielkość – powiedział Andrzej Czapski.

Dodał, że lata będą mijały, a pamięć o Solidarności nie zostanie zapomniana. Wkład w ruch wniósł także region bialskopodlaski. Nie był on tak spektakularny, jak w wielu innych miejscach kraju, ale cegiełka do pomnika wielkiej Solidarności została w Białej Podlaskiej dołożona.

Dzięki Solidarności w Polsce nastąpiła trwała przemiana ustrojowa. W przeciwieństwie do powstań okupionych krwią, ta zmiana nie pochłonęła ogromnych ofiar. Chociaż nie udało się ich uniknąć nawet w Białej Podlaskiej. Były prezydent miasta przypomniał, że ofiara godziny milicyjnej została też złożona w tym mieście. Zwrócił się do zebranych, by minutą ciszy uczcić działaczy tamtej Solidarności, którzy zmarli śmiercią naturalną bądź zginęli w okolicznościach związanych ze stanem wojennym.

– Dziękuję organizatorom w bibliotece, a Uniwersytetowi w Siedlcach za dodanie naukowego znaczenia konferencji. Wychodzę z niej zaszczycony i wzruszony – zakończył Andrzej Czapski.

MaWro.

zdjęcia MBP w Białej Podlaskiej