Nie przywoź pasażerów na gapę! Jak bezpiecznie transportować rośliny spoza UE?

Okres wakacyjny sprzyja podróżom zarówno bliższym, jak i dalszym. Podczas eksploracji egzotycznych miejsc często można natrafić na piękne rośliny, które chciałoby się mieć również w domu lub ogrodzie. Dla własnego dobra unikaj jednak przywożenia roślin lub produktów roślinnych z podróży spoza granic Unii Europejskiej. Jeśli jednak decydujesz się na sprowadzenie rośliny z wakacyjnego wyjazdu, zapoznaj się z unijną kampanią #PlantHealth4Life.

Wracasz z podróży spoza granic UE? Upewnij się, że nie wwozisz do Polski żadnych roślin, kwiatów, nasion, owoców ani warzyw. Każda z takich zagranicznych pamiątek może posłużyć pasażerom na gapę – szkodnikom lub chorobom, które mogą zagrażać zdrowiu lokalnych roślin uprawnych, ogrodowych lub domowych. Aby chronić nasze rolnictwo i środowisko naturalne, pozostaw rośliny i produkty roślinne w miejscach, z których pochodzą. W skali światowej szkodniki roślin odpowiadają za nawet 40 proc. zniszczeń w uprawach żywnościowych oraz za straty w handlu produktami rolnymi, wynoszące ponad 220 miliardów dolarów rocznie!

Nawet jeśli chcesz przywieźć tylko jedną roślinę na własny użytek, zastanów się nad możliwymi konsekwencjami i dowiedz się, jakie zasady dotyczące podróżowania z roślinami lub produktami roślinnymi obowiązują w danym kraju. Prawo nie przewiduje odstępstw od powyższych przepisów dla importu do celów prywatnych. Obowiązują one bez względu na ilość towaru, jaki jest importowany. Spełnienie wszystkich wymogów formalnych oraz wnikliwa kontrola fitosanitarna są gwarancją, że rośliny są zdrowe i że w miejscu wwozu na terytorium UE nie zostaną skonfiskowane i odesłane do miejsca pochodzenia lub zniszczone.

Jeśli mimo wszystko uważasz, że przywiezienie jednej rośliny z wakacyjnych wędrówek nie będzie miało negatywnych konsekwencji, zapoznaj się z unijną kampanią #PlantHealth4Life. Jest to kampania społeczna zwracająca uwagę na szczególny związek między kondycją roślin a naszym codziennym życiem. Szkodniki i choroby roślin wpływają na bezpieczeństwo żywnościowe, gospodarkę i środowisko. To właśnie z tego powodu zdrowe rośliny są kluczowe dla produkcji zdrowej żywności oraz zadbania o zrównoważoną przyszłość. Wszyscy możemy odgrywać ważną rolę w procesie dbania o zdrowie roślin. Dołącz do kampanii #PlantHealth4Life i dowiedz się, co możesz zrobić, aby poprawić kondycję roślin i chronić swoją społeczność.

Jak przewozić rośliny do UE?

Osoby planujące przywóz roślin do Unii Europejskiej w celach handlowych muszą posiadać świadectwo fitosanitarne. Wystawia je krajowa organizacja ochrony roślin państwa, z którego pochodzi roślina. Należy się również zarejestrować w rejestrze podmiotów profesjonalnych, prowadzonym przez lokalnego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Rejestracja odbywa się na wniosek podmiotu. Po dokonaniu rejestracji podmiot importujący do celów komercyjnych powinien założyć w systemie TRACES NT konto jako Europejski Rejestrowany Podmiot Profesjonalny (EURPO). Aby takie konto aktywować, jego ważność musi zostać potwierdzona przez wojewódzkiego inspektora, u którego dokonywana była rejestracja w rejestrze podmiotów profesjonalnych.

W przypadku importu do celów prywatnych rejestracja w rejestrze podmiotów profesjonalnych nie jest obowiązkiem. Osoba importująca powinna mieć jednak konto w systemie TRACES NT jako podmiot europejski inny niż zarejestrowany operator (skrót EUPO w systemie TRACES NT). Konto takie jest darmowe i nie wymaga potwierdzenia ważności przez lokalnego Wojewódzkiego Inspektora.

Każda przesyłka roślin przeznaczonych do sadzenia oraz niektórych warzyw i owoców (np. papryki, bakłażanów, owoców cytrusowych, warzyw korzeniowych) wprowadzana na terytorium Unii Europejskiej – zarówno w celach komercyjnych, jak i na własny użytek – musi zostać zgłoszona do granicznej kontroli fitosanitarnej w wyznaczonym do takiej kontroli Punkcie Kontroli Granicznej, niezależnie od liczby sprowadzanych roślin. Zgłoszenia można dokonać wyłącznie za pośrednictwem systemu TRACES NT poprzez wypełnienie pierwszej części dokumentu CHED-PP przez osobę odpowiedzialną za przesyłkę.

Osobą odpowiedzialną za przesyłkę może być importer/wprowadzający lub osoba przez niego wyznaczona (np. agent celny). Wykonanie granicznej kontroli fitosanitarnej jest odpłatne, a wysokość opłaty jest zależna od ilości i rodzaju importowanego towaru. Więcej informacji na temat obsługi systemu TRACES NT można znaleźć na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa w zakładkach: Co robimy > Eksport i Import > TRACES.

Niewdrożenie powyższych zasad może skutkować zatrzymaniem przesyłki, jej odesłaniem do miejsca pochodzenia lub zniszczeniem, co wiąże się z kosztami ponoszonymi przez importera lub wprowadzającego. Rośliny przewożone nielegalnie w bagażu osobistym, ujawnione przez Służbę Celno-Skarbową, zostaną skonfiskowane, co może skutkować nałożeniem kary finansowej.

Wystarczy przestrzegać najważniejszych zasad, aby ustrzec się przed pasażerami na gapę. Zanim przywieziesz do Polski ciekawe rośliny z wakacji lub sprowadzisz swoje kwiaty doniczkowe z Wielkiej Brytanii, zastanów się, czy warto. Może lepiej nie mieć jednego egzotycznego okazu, ale nie stracić pozostałych domowych roślin z powodu przywiezionego agrofaga? Warto pamiętać o haśle kampanii #PlantHealth4Life: „Dbaj o zdrowie roślin, chroń życie”.

O kampanii

#PlantHealth4Life to opracowana na wniosek Komisji Europejskiej wieloletnia kampania oparta na dogłębnej analizie poglądów oraz zachowań związanych ze zdrowiem roślin w całej Unii Europejskiej. W tym roku kampania obejmie 21 państw członkowskich i jeden kraj kandydujący, dwukrotnie zwiększając swój zasięg z poprzedniego roku. Te kraje to: Belgia, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Grecja, Hiszpania, Francja, Irlandia, Łotwa, Litwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry i Czarnogóra.

Źródło: EFSA

O EFSA

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) jest agencją Unii Europejskiej utworzoną w 2002 r. Działa ona w charakterze bezstronnego źródła doradztwa naukowego dla podmiotów zarządzających ryzykiem oraz informowania o zagrożeniach związanych z łańcuchem dostaw żywności.

Urząd współpracuje z zainteresowanymi stronami, aby promować spójność unijnego doradztwa naukowego. Zapewnia również podstawę naukową dla przepisów ustawowych i wykonawczych. Działa w celu ochrony europejskich konsumentów przed zagrożeniami związanymi z żywnością – od uprawy do spożycia.