"Gdakające Kury" robią furorę! Nowe odkrycie etnologów i muzyczna rewelacja Południowego Podlasia

Rewelacja

Kiedy w 2014 r. grupa mieszkanek gminy Biała Podlaska zdecydowała się wziąć udział w warsztatach białego śpiewu, organizowanych w Zaborku koło Janowa Podlaskiego, mało kto przypuszczał, że dzięki nim powstanie oryginalny zespół. Zafascynowane urokiem stareńkich pieśni staroobrzędowców, kobiety postanowiły uczyć się i doskonalić technikę białego śpiewu. Dziś Sokotuchy (w języku gwarowym pogranicza to Gdakające Kury) stanowią jedną z najbardziej oryginalnych grup ludowych Południowego Podlasia. Wszędzie, gdzie tylko się pojawią, robią furorę.

W przeciwieństwie do innych formacji folkowych, rezygnują z akompaniamentu na rzecz białego śpiewu dwu- i trzygłosowego. Sekret powodzenia grupy tkwi w nietypowym repertuarze. Wypełniają go mniej znane pieśni pogranicza kulturowego (a więc nie biesiadne, jakie słyszy się na co drugim spotkaniu zespołów ludowych), wykonywane po polsku, białorusku, ukraińsku, rosyjsku i w gwarze tutejszej, zwanej niekiedy chachłacką.

Inspiratorką poczynań grupy Sokotuchy a zarazem jej instruktorką była Natalia Iwaniuk z Dobrynki w gminie Piszczac. Natalia ukończyła studia etnologiczne na Uniwersytecie Łódzkim oraz podyplomowe studia etnomuzykologiczne w Warszawie. Ma też znaczące doświadczenia z zespołami śpiewaczymi Wieczernica, Macierz i Zielawa. Dzięki Fundacji OVO dla Kultury i Edukacji miała okazję prowadzić (z bardzo dobrym skutkiem) warsztaty białego śpiewu w różnych regionach kraju.

Za jej przyczyną Sokotuchy uczestniczyły w licznych festiwalach i prestiżowych konkursach, m.in. 50 Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych, gdzie zdaniem etnologów uchodziły za nowe odkrycie i muzyczną rewelację Południowego Podlasia. Potem dwukrotnie koncertowały na Festiwalu Tradycji Ludowych Lubelszczyzny, Mazowsza i Podlasia „U zbiegu rzek” w Stężycy oraz na Turnieju Muzyków Prawdziwych w Szczecinie. Zespół miał też okazję dwukrotnie śpiewać w Lublinie (podczas międzynarodowego festiwalu Mikołajki Folkowe oraz wernisażu wystawy Królowie Nadbużańscy, zorganizowanym w Centrum Spotkania Kultur). W ubiegłym roku został laureatem 16. edycji Festiwalu Kolęd i Szczedrywek nad Bugiem we Włodawie. Długa byłaby lista miejsc, w których koncertował. Zespół jest stałym gościem imprez organizowanych w Muzeum Południowego Podlasia, a w październiku ubiegłego roku był uczestnikiem widowiska „Dziady”, wystawionego w klubie kultury GOK w Worońcu.

Sokotuchy, łączące trzy pokolenia, tworzą mieszkanki: Białej Podlaskiej, Cicibora Dużego, Dereczanki, Dokudowa, Hruda, Łukowców i Sławacinka Starego. Obecnie zespół pracuje pod kierunkiem harmonisty Zdzisława Marczuka. Śpiewają w nim: Beata Wereszko, Anna Mielnicka, Jolanta Zając, Marta Jemielniak, Joanna Chmiel, Kazimiera Klimiuk, Bogumiła Grzywacz, Renata Adamiuk i Agnieszka Borodijuk (opiekun zespołu).

Istvan Grabowski