Bazylika w Janowie na 200-lecie diecezji [WYWIAD]

Wywiad

* Do janowskiej parafii trafił ksiądz 12 lat temu, w 2006 roku. Kiedy rozpoczęto przygotowania do wielkich obchodów jubileuszowych, które czekają nas w tym tygodniu?

– W zasadzie od kiedy przyszedłem do tej parafii, wszystko szykowano w kierunku tych właśnie uroczystości. Wtedy może jeszcze nie było tak ambitnych planów, jak nadanie tytułu Bazyliki Mniejszej. Ale przecież kiedyś w Janowie, przez niemal sto lat, była Katedra. Dopiero po I wojnie światowej, w 1924 roku, stolicę biskupią przeniesiono z Janowa Podlaskiego do Siedlec, a nasza Katedra została niejako „zdegradowana” do rangi Kolegiaty. Tak więc, gdy tylko pojawiła się szansa, by była tu Bazylika, rozpoczęliśmy intensywne starania w tym kierunku. To zaszczytny, ambitny tytuł, o którym tutejsi ludzie marzą i dają temu często wyraz w różnych formach, i materialnych, i duchowych. To będzie czwarta bazylika w naszej diecezji, po Kodniu, Leśnej Podlaskiej i Parczewie.

* Jakie warunki trzeba było spełnić, żeby starać się o rangę Bazyliki Mniejszej?

– Jest ich naprawdę wiele. Pierwszy to ten historyczny, że była to stolica biskupów łuckich, potem stolica diecezji janowskiej, no i potem niejako degradacja do rangi Kolegiaty. Druga sprawa: parafia starająca się o tytuł Bazyliki musi być parafią wzorcową od strony duchowej, musi się odznaczać głęboką wiarą. Przejawy głębokiej wiary, to – na co Ojciec Święty kładzie szczególny nacisk – działalność charytatywna. Przy naszej parafii funkcjonuje parafialny zespół Caritas, który liczy prawie 30 osób. I naprawdę jestem dumny z ich działalności. Właściwie nie ma chyba niedzieli, byśmy nie ogłaszali nowych zadań zespołu Caritas, czy nie podsumowywali ich kolejnej akcji.

Kolejny warunek. Bazylika wymaga szerszej „obsługi” wiernych, niż przeciętny kościół parafialny. W związku z tym muszą być mocno rozbudowane nabożeństwa liturgiczne, ale i paraliturgiczne, czyli będące wytworem pobożności ludowej, tak jak np. nowenna do świętego Wiktora, męczennika rzymskiego z III wieku, którego szczątki tutaj się znajdują, a pochodzą z katakumb w Rzymie. Powstały nowe grupy modlitewne, wprowadziliśmy dodatkowo, oprócz nabożeństw comiesięcznych, cotygodniową nowennę do Matki Bożej Nieustającej Pomocy. A od 13 października codziennie o godzinie 15, w nieczynnym kościele św. Jana Chrzciciela, odmawiana jest Koronka do Miłosierdzia Bożego. Ponadto kościół musi być bardziej dyspozycyjny dla wiernych, chodzi m.in. o rozszerzoną możliwość dostępu do sakramentu spowiedzi, a więc dyżury w konfesjonałach.

Przy bazylice musi funkcjonować chór parafialny, który ma być prowadzony przez organistę z pełnym wykształceniem muzycznym i w pełni dyspozycyjnego. To jest wymagane w ankiecie, którą składa się do Watykanu i w której muszą być udokumentowane te rzeczy, o których już mówiłem. W zasadzie parafia, która aspiruje do tytułu Bazyliki, musi wykazać się, że od lat funkcjonuje kult jakiegoś świętego. U nas jest to św. Wiktor, choć mamy też szeroko rozbudowane nabożeństwo nowennowe do św. Antoniego. No i żelaznym warunkiem jest ołtarz soborowy kamienny. I ten warunek spełniliśmy dwa lata temu, instalując taki ołtarz do odprawiania mszy świętych.

* Czy przeprowadzenie prac konserwatorskich w kościele też było warunkiem starań o rangę Bazyliki?

– Tak, bezwzględnie. Bazylika, czego mamy przykład w Leśnej czy w Kodniu, jest kościołem przewodnim, wzorcowym, który wybija się ponad inne kościoły. Nawet sprzęt liturgiczny nie może być pośledniej jakości. To było w zasadzie zadanie, z którym przysłał mnie tu ksiądz biskup Zbigniew Kiernikowski: odrestaurowanie kościoła i przygotowanie go do rangi Bazyliki.

* Czerwiec tego roku nie jest przypadkową datą na te obchody?

- 30 czerwca 1818 roku, czyli dokładnie 200 lat wcześniej, papież Pius VII powołał nową Diecezję Janowską czyli Podlaską ze stolicą w Janowie Podlaskim, a pierwszym biskupem został mianowany Feliks Łukasz Lewiński. Ta okrągła rocznica jest doskonałą okazja, by przeprowadzić tę piękną uroczystość. To będzie także niemal 100 lat, od kiedy stolicę biskupią zabrano stąd do Siedlec.

Główna uroczystość, czyli centralne obchody 200-lecia diecezji oraz nadanie tytułu Bazyliki Mniejszej, odbędzie się w czwartek 7 czerwca o godz. 17. W piątek rano biskupi odprawiają mszę św. dziękczynną, a w niedzielę 10 czerwca będzie dziękczynienie dekanatu. Osiem parafii przynależących do janowskiego dekanatu będzie dziękować Panu Bogu za 200-lecie diecezji. A także za: dwa sanktuaria, w Pratulinie i Starych Szpakach, w obrębie dekanatu, co się rzadko zdarza; za nadanie tytułu bazyliki; i za to, że z parafii Kornica pochodzi ks. biskup Piotr Sawczuk, który będzie tej niedzielnej liturgii o godz. 15 przewodniczył. We tej mszy św. wezmą udział wszyscy księża oraz wierni ze wszystkich parafii dekanatu. Po mszy będzie poświęcenie pamiątkowej tablicy, informującej, że jest to bazylika.

W tym tygodniu odbędzie się także w Janowie Podlaskim Konferencji Episkopatu Polski. Będzie to wydarzenie dla Janowa niesamowite, pierwsze takiej rangi w historii tej parafii, podkreślające doniosłość obchodów 200-lecia diecezji. Spodziewamy się około 130-150 biskupów. Konferencja będzie dwudniowa, w czwartek i piątek, a w sobotę biskupi wyjadą do Siedlec. A więc uroczystości zaczną się w Janowie, a skończą w Siedlcach. Dołączam się do zaproszenia ks. biskupa i równie gorąco zapraszam wiernych z całej gminy, dekanatu, powiatu bialskiego oraz diecezji do udziału w naszym święcie.

Program obchodów

- 6.06 (środa), godz. 24 – pasterka z poświęceniem wianków na zakończenie Oktawy Bożego Ciała;

- 7.06. (czwartek), godz. 17 – nadanie tytułu Bazyliki Mniejszej (kazanie – ks. abp Stanisław Gądecki);

- 8.06 (piątek), godz. 7.30 – msza Episkopatu z udziałem wiernych (kazanie – ks. abp Andrzej Dzięga);

- 10.06 (niedziela), godz. 15 – dziękczynienie dekanatu z udziałem ks. biskupa Piotra Sawczuka.