Upamiętnili rocznicę zwycięskiej bitwy w Łomazach

W niedzielę 9 lutego mieszkańcy Koszoł i okolicznych miejscowości w gminie Łomazy mieli okazję wziąć udział w wyjątkowym wydarzeniu – pikniku historycznym upamiętniającym rocznicę zwycięskiej bitwy w Łomazach, stoczonej 23 stycznia 1863 roku w czasie powstania styczniowego. To był dzień pełen patriotycznych emocji, historycznych wspomnień oraz integracji lokalnej społeczności.

W kościele pw. Trójcy Świętej w Huszczy odbyła się uroczysta msza święta pod przewodnictwem księdza proboszcza Mariusza Czyżaka, odprawiona w intencji ks. Walentego Nawrockiego, powstańców styczniowych, unitów, bohaterów wszystkich zrywów niepodległościowych oraz tych, którzy od pokoleń przelewali swoją krew w obronie ojczyzny, a młodemu pokoleniu wpajali, co znaczy honor i uczciwość. Modlono się także za młodzież oraz dzieci, które oddawały swe bardzo młode życie za Polskę, za tych, co strzegą dziś naszych granic oraz za ojczyznę.

Po zakończeniu nabożeństwa mieszkańcy, poczty sztandarowe, zaproszeni goście, przedstawiciele grup rekonstrukcyjnych oraz służb mundurowych udali się pod pomnik ks. Walentego Nawrockiego, uczestnika powstania styczniowego, aby złożyć kwiaty i oddać hołd bohaterowi.

Pamięci ks. kapelana Walentego Nawrockiego oraz tych którzy „…wraz z nim poszli z kosami tylko w ręku przeciw moskiewskim armatom i sztucerom, zostawiwszy żony, starców i dzieci bez opieki…” – tak brzmi widniejący na pomniku fragment „Pamiętników” Romana Rogińskiego. Autor upamiętnił bohaterstwo zarówno księdza Nawrockiego, jak i innych uczestników powstania, którzy walczyli, mimo przeważających sił wroga.

Część oficjalną zakończyła salwa armatnia oddana przez przedstawiciela Regimentu Artylerii Książęcego Domu Radziwiłłów w Terespolu.

Druga część uroczystości odbyła się w miejscowości Koszoły. Na terenie budynku tamtejszej dawnej szkoły zorganizowano wystawę, na której zaprezentowano stoiska historyczne, przedstawiające różne epoki. Ekspozycja miała na celu przybliżenie lokalnych wydarzeń historycznych oraz sylwetek bohaterów. Wśród eksponowanych przedmiotów znalazły się m.in. wojskowe umundurowanie, broń biała i palna (szable, bagnety, karabiny, granaty ręczne oraz amunicja), hełmy wojskowe, medale, odznaczenia oraz literatura historyczna. Pamiątkowe przedmioty pochodziły ze zbiorów Romualda Moszkowskiego. Dodatkowo członkowie Fundacji Pamięć Bohaterów Lubelszczyzny przedstawili szpital partyzancki z dawniejszym sprzętem medycznym, a zbroje, tarcze i hełmy wystawili rycerze z Pocztu Rycerskiego herbu Belina. Swoje stoisko zaprezentowało także Stowarzyszenie Rozwoju Miejscowości Studzianka oraz Nadbużański Oddział Straży Granicznej w Kodniu.

Piknik historyczny cieszył się dużym zainteresowaniem. Panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Koszołach zadbały o ciepły posiłek dla uczestników, serwując pyszną zupę grochową oraz gorącą herbatę, które doskonale rozgrzewały w ten niedzielny mroźny dzień. W międzyczasie zgromadzeni widzowie mogli obejrzeć pokaz walki rycerskiej, zademonstrowanej przez Poczet Rycerski herbu Belina.

Głównym punktem wydarzenia była poruszająca inscenizacja wydarzeń z okresu zaborów, ukazujących cierpienie polskiej rodziny. Postać żony i matki z dużym zaangażowaniem oraz ekspresją odegrała Anna Bubicz. Męża i ojca broniącego swoich bliskich, brutalnie skatowanego przez oprawców, zagrał Jerzy Besaraba. W rolę syna, próbującego ochronić rodzinę, lecz tragicznie pozbawionego życia strzałem w plecy, wcielił się Piotr Besaraba. Jako dowódca wzywający do powstania i odwetu na wrogach wystąpił Romuald Moszkowski, a ksiądz Mariusz Czyżak odegrał rolę księdza Nawrockiego, który pobłogosławił powstańców przed wymarszem.

Tekst scenariusza przedłożyła Dorota Nazarewicz. Odtworzono także zwycięską bitwę powstania styczniowego. Jak głoszą karty historii, zaatakowany został II Szwadron Smoleńskiego Pułku Ułanów, stacjonujący w Łomazach w liczbie ponad 200 ludzi. Uderzenie zaplanowano z dwóch stron – pierwszy atak miał poprowadzić oddział dowodzony przez mieszkańca Krasówki Aleksandra Szaniawskiego, natomiast z drugiej strony mieli uderzyć kosynierzy księdza Nawrockiego.

Organizatorzy wyrazili wdzięczność wszystkim, którzy przyczynili się do realizacji tego wyjątkowego wydarzenia. Podziękowania kierowane są do tych, bez których całe przedsięwzięcie nie mogłoby się odbyć – pasjonatów historii, grup rekonstrukcyjnych, pani sołtys wsi Koszoły, Koła Gospodyń Wiejskich, Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego Tłoka, sponsorów, zaangażowanych mieszkańców, którzy swoją pracą i sercem ożywili przeszłość.

Szczególne wyrazy uznania należą się pomysłodawcy, autorowi scenariusza inscenizacji oraz wykonawcy całej scenografii – Jerzemu Besaraba oraz dowódcy Grupy Rekonstrukcji Historycznej Niepodległa – Romualdowi Moszkowskiemu.

Podkreślali oni szczególną rolę patriotyzmu w codziennym życiu oraz znaczenie historii w kształtowaniu postaw młodego pokolenia. Zwracali uwagę, że to właśnie dzieci i młodzież, wychowane w duchu szacunku do przeszłości, będą w przyszłości kształtować losy Polski. Wydarzenie miało na celu nie tylko przypomnienie ważnych momentów z dziejów narodu, ale także inspirowanie do pielęgnowania wartości, które przez wieki stanowiły fundament tożsamości narodowej.

Warto również wspomnieć, że komendant Bialskiego Batalionu Polskich Drużyn Strzeleckich, gen. bryg. Stanisław Sułkowski, wręczył medale za szerzenie wartości patriotycznych i kultywowanie pamięci historycznej. Odznaczeni zostali: Piotr Besaraba, Romuald Moszkowski, Jerzy Besaraba.

W pikniku historycznym w Koszołach wzięły udział liczne grupy i organizacje, które odegrały kluczową rolę w szerzeniu wiedzy i pielęgnowaniu pamięci o bohaterach narodowych:

– Grupa Rekonstrukcji Historycznej Niepodległa,

– Stowarzyszenie Lubelska Grupa Historyczna im. Żołnierzy Wyklętych Lubelszczyzny,

– Tomasz Bylina Poczet Rycerski Herbu Belina,

– Regiment Artylerii Książęcego Domu Radziwiłłów w Terespolu,

– Kresowe Bractwo Strzelców Kurkowych im. Orła Białego W Terespolu,

– Terra Felix Stowarzyszenie Szermierczo-Konne,

– Bialski Batalion Polskich Drużyn Strzeleckich im. ks. generała Stanisława Brzóski,

– Fundacja Pamięć Bohaterów Lubelszczyzny,

– Stowarzyszenie Rozwoju Miejscowości Studzianka.

tekst i zdjęcia: Beata Kaczmarek, GOK w Łomazach

Obejrzyj galerię zdjęć z tego wydarzenia: