Przedświąteczne zakupy Polaków – planujemy wydatki, kupujemy z drugiej ręki

Listopad i grudzień to czas przedświątecznych przygotowań, których istotną, jeśli nie najistotniejszą częścią są zakupy. Napędzają je liczne promocje, które rozbudzają apetyt konsumentów. Chłodzą je jednak rosnące koszty życia, ale również – jak wynika z danych Deloitte – troska o klimat i wpływ naszych decyzji zakupowych na planetę^[1]. Odpowiedzią na ten trend jest stale rosnąca popularność re-commerce. Potwierdzają to dane OLX — rośnie liczba sprzedających (+18% rok do roku) oraz kupujących (+13% rok do roku) produkty z drugiej ręki. 

Oszczędniej i racjonalniej

Ostatnie lata wykształciły w Polakach nawyk oszczędzania. I chociaż, jak wynika z danych publikowanych przez GUS, bieżący wskaźnik ufności konsumenckiej pozostaje ujemny, to jednak od marca br. obserwujemy poprawę nastrojów konsumenckich^[2]. To przekładać się może na większe wydatki związane z zakupami, zwłaszcza w okresie przedświątecznym.

Tymczasem jak wynika z badania Current Consumer Mood, 60% Polaków planuje powstrzymać się przed świętami od zakupu zbędnych produktów. Połowa konsumentów deklaruje zaś, że będzie bardziej wyczulona na promocje, szukając przy okazji tańszych zamienników ulubionych marek.

Z drugiej ręki

Dane OLX pokazują, że podczas przedświątecznych zakupów konsumenci coraz częściej sięgają po produkty z drugiej ręki, co jest potwierdzeniem trendów globalnych. Jak wynika z raportu thredUP, co trzecia osoba planująca zakup świątecznych prezentów, deklaruje, że będą to przedmioty, które już wcześniej miały swojego właściciela. Okazuje się też, że nie tylko cena jest w tym przypadku argumentem. Decydując się na tego typu zakupy, kierujemy się unikatowością prezentu oraz względami ekologicznymi^[3].

Kategorią, która niezmiennie cieszy się w tym okresie największym zainteresowaniem, jest elektronika. W tym przypadku odpowiedzi na ogłoszenia wysyłane w samym tylko listopadzie i grudniu stanowią 25% wszystkich wysyłanych w ciągu całego roku. Podobnie jest w przypadku zabawek czy produktów z kategorii zdrowie i uroda – liczba odpowiedzi w ciągu dwóch ostatnich miesięcy roku stanowi – w obu przypadkach – 1/4 wszystkich udzielanych w ciągu całego roku.

Okazuje się jednak, że nie tylko kategorie, które postrzegać można jako „prezentowe”, budzą pod koniec roku duże zainteresowanie konsumentów. Dowodem na to jest fakt, że w listopadzie i grudniu znaczący wzrost zainteresowania odnotowuje kategoria wyposażenia wnętrz, w której odpowiedzi wysyłane w tym czasie stanowią łącznie 22% wszystkich przesłanych w ciągu całego roku.

– Racjonalne i przemyślane zakupy stają się drugą naturą Polaków. I jak widać, nie planujemy tego zmienić nawet w gorącym, zakupowym okresie poprzedzającym święta. W praktyce oznacza to, że poszukując odrobiny luksusu, na który zwyczajowo pozwalamy sobie w tym czasie, nie ulegamy nagłym pokusom. Ponadto bardzo często, dokonując ich, kierujemy się swoimi potrzebami w takim samym stopniu, co troską o środowisko naturalne. Dotyczy to zwłaszcza osób z pokolenia Z i millenialsów. Potwierdzają to badania Deloitte, z których wynika, że ponad połowa osób znajdujących się w tych grupach, definiuje siebie jako zrównoważonych konsumentów. Oni też są kołem zamachowym napędzającym re-commerce. I nie mówimy tutaj tylko o kategorii moda, która zarówno w Polsce, jak i na całym świecie jest pod tym kątem najlepiej zbadana. Dzisiaj re-commerce dotyczy w zasadzie każdej kategorii produktów, które mogą być ponownie włączone do obiegu – mówi Konrad Grygo, analityk biznesowy OLX.

Świąteczny podział wydatków

To, że w bieżącym roku wydamy na świąteczne zakupy więcej niż w roku ubiegłym, jest naturalną konsekwencją rosnących kosztów życia. Tym samym równie naturalne jest to, że będziemy poszukiwali oszczędności. Według badania zrealizowanego pod koniec października przez GfK-an NIQ Company Current Consumer Mood, odbije się to głównie na naszych zakupach spożywczych — aż 33% konsumentów wskazuje je jako kategorię, na której zamierza oszczędzać najmocniej.

Równocześnie Polacy deklarują, że na prezenty planują wydać więcej niż w 2023 roku i będzie to średnio około 750 zł^[4]. Spodziewać się można, że w wielu przypadkach będą to prezenty praktyczne, między innymi ubrania, kosmetyki czy książki. Te też najczęściej mieszczą się w zaplanowanym budżecie. Kiedy jednak zechcemy sięgnąć np. po elektronikę, wówczas zderzymy się z brutalną rzeczywistością – zakup nowego sprzętu to wydatek co najmniej kilkuset złotych. Dlatego też, aby ograniczyć wydatki na te najdroższe prezenty, sięgamy po produkty z drugiej ręki.

Potwierdzają to dane OLX – elektronika w okresie przedświątecznym jest najpopularniejszą kategorią w serwisie. Na początku listopada na 10 najpopularniejszych ogłoszeń (pod kątem liczby przesłanych odpowiedzi), aż 7 dotyczyło właśnie elektroniki. Nie tylko jednak ograniczanie wydatków decyduje o tym, że poszukujemy prezentów z drugiej ręki. W wielu przypadkach to troska o środowisko naturalne, ale też sposób na znalezienie oryginalnego upominku, np. biżuterii, planszówki czy książki, za którym stoi niepowtarzalna historia.

– Prezenty z duszą, czyli takie, za którymi stoi historia, stają się coraz popularniejsze. Dzisiaj nie wstydzimy się wręczać drugiej osobie przedmiotu, który służył komuś wcześniej, zwłaszcza że jego znalezienie wiąże się z czasem, który na to poświęcamy. I wtedy ten nasz czas stanowi wartość dodaną do takiego prezentu.Doskonale widać to na OLX. Okres przedświąteczny, to czas wzmożonych poszukiwań okazji cenowych, ale też przedmiotów unikatowych. W tym pierwszym przypadku ilustruje to ogromne zainteresowanie elektroniką, w tym drugim: antykami, rękodziełem czy pamiątkami i gadżetami z czasów PRL – mówi Konrad Grygo.

Re-commerce w natarciu

Popyt na artykuły z drugiej ręki nakręca podaż. Dowodzą tego dane OLX. Wynika z nich, że spośród około 20 milionów dodawanych każdego miesiąca ogłoszeń sprzedaży, 2/3 dotyczą produktów ze statusem „używane”. Pozostałą część stanowią przedmioty oznaczone jako nowe, ale w wielu przypadkach to produkty w doskonałym stanie technicznym i wizualnym, nieużywane, ale np. powystawowe czy bez oryginalnego opakowania, czyli nadal mieszczące się w kategorii re-commerce.

Najdynamiczniejsze wzrosty odnotowują kategorie: Dom i Ogród, Elektronika, Antyki i Kolekcje – około 20% rok do roku. Przy czym ta ostatnia z nich rozwija się w ostatnim czasie w zawrotnym tempie. Obecnie na OLX znajduje się około miliona ogłoszeń z meblami, kolekcjami, rękodziełami, pamiątkami i gadżetami z PRL, co sprawia, że OLX jest największą w Polsce platformą, umożliwiającą transakcje tego typu przedmiotami.

OLX

Serwis OLX każdego dnia ułatwia dokonywanie dobrych wyborów milionom Polaków. Każdego miesiąca korzysta z niego ponad 10,5 milionów użytkowników (Gemius, październik 2023), co oznacza, że platformy używa prawie co trzeci Polak.

^[1]https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/press-releases/articles/ponad-70-proc-konsumentow-spodziewa-sie-podwyzki-cen-na-boze-narodzenie.html

^[2] https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/koniunktura/koniunktura/koniunktura-konsumencka-kwiecien-2023-roku,1,122.html

^[3] https://newsroom.thredup.com/news/thredup-releases-holiday-survey-revealing-that-shoppers-are-forgoing-black-friday-to-shop-earlier-and-more-mindfully

^[4] https://media-provident.pl/pr/824404/barometr-providenta-bez-barszczu-z-uszkami-i-pierogow-nie-ma-swiatecznego-stolu