Inwestycje z myślą o mieszkańcach

GMINA ŁOMAZY Z Jerzym Czyżewskim, wójtem gminy Łomazy, o realizowanych w gminie inwestycjach oraz planach na najbliższy czas rozmawia Justyna Dragan.

Gmina Łomazy rozwija się, nie brakuje inwestycji z dofinansowaniem zewnętrznym. Proszę opowiedzieć o tych głównych, realizowanych ze wsparciem, między innymi unijnym.

– Najważniejszą inwestycją. Którą zakończyliśmy w 2021 roku, była budowa sieci wodociągowej w miejscowościach Jusaki-Zarzeka, Wola Dubowska i Kozły. Po zakończeniu tych prac sfinalizowaliśmy w stu procentach budowę sieci wodociągowej w gminie Łomazy. Wszyscy mieszkańcy, którzy chcieli się podłączyć do sieci wodociągowej, maję dostęp do
gminnej wody pitnej. I to jest duży sukces, bo po wielu latach działań które rozpoczął zresztą mój, poprzednik udało się to zakończyć. Wszystkie wybudowane odcinki sieci wodociągowej zostały dofinansowane ze źródeł zewnętrznych, głównie z Unii Europejskiej, z Programu Rozwoju Obszaru Wiejskich. Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego.

Jeśli chodzi o gospodarkę wodno-ściekową. rozpoczynamy kolejny etap, czyli modernizację stacji uzdatniania wódy. W ostatnich latach obserwowaliśmy spadki ciśnienia. Chcemy zmienić technologię na stacji. Udało się gminie uzyskać blisko 4 mln złotych dofinansowania z Funduszu Inwestycji Strategicznych. Dzięki temu chcemy zmodernizować stację uzdatniania wody, poprzez remont i montaż instalacji fotowoltaicznej, aby obniżyć koszty jej funkcjonowania. Rocznie wydajemy ponad 80 tys. zł na sarnę energię. Te inwestycje pozwolę obniżyć koszty wody dla mieszkańców.

Ponadto w Huszczy i Burwinie wybudujemy stację podwyższania ciśnienia wody tak aby w okresach letnich nie były obserwowane spadki. Wybudujemy odcinek kanalizacji przy ulicy Polnej i wyremontujemy sześć przepompowni ścieków. Te inwestycje pozwolę obniżyć koszty energii i zwiększyć wydajność istniejącej sieci wodociągowej oraz poprawić jakość usług. Ociepliliśmy tez świetlice w Kopytniku i w Kozłach, a kolejna będzie Stasiówka.

Dla mieszkańców ważne są również inwestycje drogowe. Na które czekali szczególnie i które zostały już ukończone?

– Na terenie gminy jest 320 kilometrów dróg z czego 200 km to drogi gminne, a tylko 10 km to drogi pokryte asfaltem. To pokazuje, jak wiele pracy jeszcze przed nami. W ubiegłym roku rozpoczęliśmy te prace budowlane. W ubiegłym roku zostało przebudowanych i wyremontowanych w naszej gminie niemalże 15 km dróg na łączną kwotę ponad 9.5 mln zł. Najbliższy rok na pewno znacząco poprawi te statystyki, ponieważ już podjęliśmy działania dotyczące wykonania nowych inwestycji, dzięki którym powstanie ponad 7 km nowych dróg utwardzonych gminnych i wyremontowanych ponad 10 km dróg powiatowych wraz z budową chodników.

W ubiegłym roku największą inwestycję drogową była przebudowa drogi Łomazy-Kozły-Kolembrody, gdzie do remontu przeznaczyliśmy blisko 9 km drogi. Remontowaliśmy tez odcinki Stasiówka-Żeszczynka, Szymanowo w stronę Huszczy, a także z Dubowa do Woli Dubowskiej. Zakończyliśmy budowę ulicy Ogrodowej w Łomazach, a na początku roku zakończyliśmy i rozliczyliśmy budowę ulicy Podrzecznej w Łomazach.

Ale inwestycje to nie tylko drogi. W tym roku w budynku dawnej spółdzielni usług rolniczych powstanie Gminna Baza Komunalna wraz z Inkubatorem Przedsiębiorczości. Powstanie tu nowa jednostka – Gminny Zakład Komunalny. Będzie ona rozwojowa i zajmować się nowymi inicjatywami realizowanymi w gminie. Będzie można tam również uzyskać pomoc w założeniu działalności gospodarczej.

W ostatnim czasie w gminie podejmowane są nowe inicjatywy, których do niedawna nie było. To oferty skierowane zarówno do maluchów, jak i do seniorów. Proszę o tym opowiedzieć.

– Podsumowując ostatnie lata w gminie Łomazy, warto zaznaczyć, że projekty i inwestycje, które realizujemy, skierowane są do różnych grup społecznych. Dynamicznie rozwijają się nasze jednostki organizacyjne. Warte podkreślenia jest powstanie Klubu Malucha w Łomazach dla dzieci od roku do trzech lat. Przez ostatnie lata przy użyciu pieniędzy unijnych stworzony został obiekt, który nieodpłatnie świadczy opiekę nad dziećmi. Projekt kończy się w październiku, ale będziemy go kontynuować. Wiemy już, ze kilkanaścioro dzieci w nowym roku szkolnym skorzysta z tej możliwości.

Wychodząc naprzeciw potrzebom osób z niepełnosprawnościami, w ubiegłym roku otworzyliśmy Centrum Opiekunczo-Mieszkalnego w Dubowie. Było to możliwe dzięki wsparciu z Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Celem było stworzenie warunków do samodzielnego, niezależnego funkcjonowania
osób z niepełnosprawnościami z terenu naszej gminy. Chodziło też o odciążenie opiekunów. Bardzo się cieszymy, bo był to jeden z pierwszych takich dofinansowanych projekt w Polsce. Korzysta z niego 18 mieszkańców gminy Łomazy.

Do tego dochodzą przecież miejsca pracy…

– Wspomniane dwa projekty zapewniły kilkanaście nowych miejsc pracy, ze stuprocentowym wsparciem zewnętrznym, co pobudziło aktywność społeczną. Staraliśmy się zatrzymać te osoby w gminie i udało się. Ponadto w gminie od trzech lat funkcjonuje Klub Senior i w tym roku będzie jego kontynuacja. W ramach zajęć, z których korzystali seniorzy powyżej 60. Roku życia, a na które gmina pozyskała 1 mln zł
dofinansowana, odbywały się zajęcia ruchowe, kulinarne, psychologiczne, prawne, wykonywane było rękodzieło, były też wycieczki i spotkania tematyczne. Projekt realizowała gmina, zatrudniliśmy w tym celu koordynatora projektu. Zajęcia rozpoczęły się w 2018 roku i klub działał z przerwą do teraz. Będzie kontynuacja jego działalności, tylko teraz już pod skrzydłami Gminnego Ośrodka Kultury.

Wróćmy do tematu inwestycji. Rozpoczęły się spotkania w sołectwach, podczas których mieszkańcy zaproponują, na co chcieliby przeznaczyć pieniądze z funduszu sołeckiego. Jakie potrzeby są zgłaszane najczęściej?

– Podejmowane głównie tematy to remonty dróg, a w pierwszej kolejności wykonanie dokumentacji technicznej. Potem kolejne ważne tematy: remonty świetlic i ich wyposażenie, place zabaw i wydarzenia kulturalne.

Spotkania sołeckie odbywają się od sierpnia do września. Mieszkańcy podejmą na nich uchwały o tym. które przedsięwzięcia znajdą się w budżecie gminy Łomazy na rok 2023.

W gminie Łomazy organizowanych jest wiele wydarzeń kulturalnych z myślą o mieszkańcach i to takich wydarzeń, których jeszcze nie było, chociażby Łomaski Kiermasz Sękaczy. To sposób, by zaktywizować ludzi po pandemii?

– Działania kulturalne podejmowane na terenie gminy Łomazy organizowane są przez Gminny Ośrodek Kultury czy Gminną Bibliotekę Publiczną, ale także przez aktywne organizacje pozarządowe,
których mamy ponad 30 i są to koła gospodyń wiejskich, zespoły czy stowarzyszenia. To sporo.

Cieszę się że korzystają one z oferty, jaką proponuje gmina, a więc konkursy na rozpowszechnianie kultury i sportu. Koła gospodyń wiejskich pozyskują pieniądze z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Pomagamy naszym jednostkom OSP ubiegać się o inne fundusze, takie jak oferowane przez Bialskopodlaską Lokalną Grupę Działania.

Rzeczywiście nowych wydarzeń nie brakuje, od lat promujemy min. kino plenerowe, w tym roku zainaugurowaliśmy Łomaski Kiermasz Sękaczy oraz – również po raz pierwszy – zaproponowaliśmy
gminną potańcówkę. Wydarzenia planujemy tak. aby każdy z mieszkańców znalazł coś dla siebie.

Także z myślą o mieszkańcach uruchomiony został punkt pomocy prawnej, działa on nieodpłatnie w każdą środę w godzinach 8-12.

Duże korzyści daje gminie przynależność do przeróżnych organizacji. W jaki sposób Łomazy korzystają z dobrodziejstw chociażby wspólnego składania projektów z dofinansowaniem zewnętrznym?

– Gmina od lat współpracuje z przygranicznym obszarem funkcjonalnym Aktywne Pogranicze, w którym realizowany był projekt dotyczący zwiększenia dostępności atrakcji turystycznych w gminie. Powstały Miejsca Obsługi Turysty (MOT-y), gdzie są wiaty rowerowe i szalet w centrum Łomaz. Ponadto w ostatnich latach gmina wzbogaciła się o siłownie plenerowe, miejsce rekreacyjne na cegielni, skatepark na stadionie. Do tej pory takiej oferty me było.

Ważna dla nas jest współpraca w obszarze Doliny Zielawy. Wspólnie z należącymi do niej gminami opracowujemy obecnie Lokalną Strategię Rozwoju Doliny Zielawy do 2030 roku, gdzie gmina Łomazy z gminami takimi jak Rossosz, Wisznice, Jabłoń, Podedwórze, Milanów czy Sosnówka będzie ubiegać się o nakłady finansowe. Chodzi o poprawę warunków życia mieszkańców naszych gmin.

Podczas ostatniej sesji Rady Gminy 29 lipca zapadła decyla o przystąpieniu do Związku Gmin Lubelszczyzny. Uczestnictwo w tej inicjatywie przyniesie wiele korzyści gminie Łomazy, chociażby w kwestii pozyskiwania funduszy, ale będą tez wspólne szkolenia. Głos naszej gminy będzie słyszany w szerszym gronie samorządowców.

Dużym wsparciem w planowaniu i podejmowaniu inicjatyw są również mieszkańcy, prawda?

– Pięć lat temu powołaliśmy Młodzieżową Radę Gminy, którą prowadzi przewodniczący rady gminy Łomazy. Konsultujemy z młodzieżą wiele spraw, warto słuchać ich głosu. Oni tu mieszkają, być może tu wrócą po studiach, więc warto tworzyć gminę przyjazną także dla młodych ludzi.

Jeśli chodzi o młodzież, należy wspomnieć o naszej współpracy z Uniwersytetem Mani Curie-Skłodowskiej w Lublinie. A w zeszłym roku nawiązaliśmy też współpracę z Akademią Bialską w Białej Podlaskiej – studenci socjologii przeprowadzą w naszej gminie badania socjologiczne.

Aktywizację mieszkańców widać także na innych polach. Cieszę się, że od niedawna funkcjonuje drużyna Związku Harcerstwa Polskiego. To reaktywacja po wielu latach. Udało się wyposażyć naszą gromadę zuchową i drużynę harcerską chociażby w fantomy do ćwiczeń z pierwszej pomocy.

Wszystkie te działania i nasze pomysły nie byłyby możliwe do realizacji, gdyby nie współpraca z Radą Gminy Łomazy, która była owocna. Radni w ubiegłym roku podjęli 56 uchował spotykaliśmy się na sesjach i komisjach, wypracowując wspólne stanowiska na rzecz rozwoju gminy Łomazy. Współpraca dobrze układała się także z powiatem bialskim, województwem lubelskim, sołtysami oraz parlamentarzystami.