Dęby pamięci - żywe pomniki historii

Dęby Niepodległości – 1918

Jednym z najbardziej okazałych w naszym regionie drzew jest blisko 250-letni dąb szypułkowy, który rośnie na placu przed plebanią parafii św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim. Upamiętnia on czasy Konstytucji 3 Maja. W krajowym konkursie na „Drzewo Roku” w 2016 r. zajął drugie miejsce.

Pierwszy Dąb Niepodległości w Białej Podlaskiej posadzono przed wojną na Placu Wolności

W latach 1918-1928 polskie społeczeństwo wraz z leśnikami spontanicznie sadziło pomniki pamięci Dęby Niepodległości. Drzewa te były uosobieniem siły, długowieczności i nieprzemijającej pamięci oraz dziękczynnym wotum naszych przodków za przywróconą niepodległość. Niektóre z nich, tak jak dąb na międzyrzeckim Placu Jana Pawła II, przetrwały do dziś jako stuletni świadkowie ważnych dla naszego narodu wydarzeń.

Kolejną okazją było sadzenie dębów pamięci Marszałka, po śmierci Józefa Piłsudskiego w dniu 12 maja 1935 r. W naszym regionie taki dąb został posadzony 18 maja 1935 r. w Lipniakach (gm. Kąkolewnica), w dniu złożenia trumny na Wawelu.

Dęby Pamięci

Z okazji 70. rocznicy mordu katyńskiego, w 2010 r. sadzono również dęby pamięci ofiar zbrodni rosyjskich władz Program „Katyń… ocalić od zapomnienia” stwarza wspaniałą okazję do zaszczepienia młodemu pokoleniu pamięci o historii, widzianej przez pryzmat losów konkretnego człowieka i jego najbliższych. Głównym celem tej inicjatywy było upamiętnienie ofiar Zbrodni Katyńskiej poprzez posadzenie 21 473 Dębów Pamięci. Do dziś posadzono ok. 5 tys. drzew. Każde z nich upamiętnia jedną zamordowaną osobę, stając się swoistym żywym pomnikiem.

W powiecie bialskim inicjatorem w 2010 r. lokalnej wersji akcji „Katyń - pamiętajmy o ofiarach z Podlasia” było TPN w Międzyrzecu Podlaskim. Do dziś posadzono kilkadziesiąt drzew (m.in. w Białej Podlaskiej, Łomazach, Rogoźnicy, Terespolu, Tucznej), a w Międzyrzecu powstała Aleja Katyńska. Wielu żołnierzy z katyńskich mogił było uczestnikami walk o niepodległość w latach 1914-1920.

W ramach projektu z 2016 r. „Sto milionów drzew do 2017 roku” Kresowe Bractwo Strzelców Kurkowych im. Orła Białego w Terespolu zaproponowało nadleśniczemu. T. Bylinie sadzenie drzew pod hasłem „1050 drzew na 1050-lecie Chrztu Polski”. W efekcie 23 kwietnia 2016 r. na palcu celebry w Sanktuarium Bł. Unitów w Pratulinie posadzono, z udziałem dzieci ze szkoły w Rokitnie, pierwsze 13 drzew.

Dęby Wolności

Po upadku PRL, dla uczczenia 25 lat wolnej Polski, zorganizowano w 2014 r. akcję sadzenia Dębów Wolności. Pod patronatem Kancelarii Prezydenta RP akcję realizowały Państwowe Gospodarstwa Leśne - Lasy Państwowe i Ochotnicze Straże Pożarne. Przesłaniem akcji było promowanie 25. rocznicy historycznych wydarzeń i zachęcenie do pogłębionej refleksji nad odzyskaną wolnością.

Dęby Wolności zostały zasadzone w 86 miejscach szczególnej pamięci o walce za Ojczyznę i bohaterstwie Polaków, a także w przestrzeni publicznej służącej mieszkańcom i turystom. Kolejnych 600 dębów zostało zasadzonych przez OSP, w miejscach ważnych dla lokalnych społeczności. W powiecie bialskopodlaskim strażacy posadzili „Dęby Wolności” 9 listopada 2014 r. w: Rokitnie, Olszynie, Konstantynowie, Rzeczycy, Jelnicy, Sitnie, Tuliłowie, Przychodach, Stołpnie, Kodniu i Terespolu.