Żołnierze 34 Pułku Piechoty upamiętnieni

W uroczystościach wzięły udział rodziny żołnierzy 34 PP

BIAŁA PODLASKA Tablicę upamiętniającą żołnierzy 34 Pułku Piechoty, wykonaną przez firmę Hades, odsłonięto 18 sierpnia. Uroczystość poprzedziła msza w kościele św. Antoniego, na murze którego tablicę umieszczono.

Wszystkim zaangażowanym w powstanie tablicy podziękował gwardian Bogdan Augustyniak

Pomysł na upamiętnienie pojawił się dwa lata temu. – Chodziło o uporządkowanie 355 epitafiów, które były umieszczone na murze przyklasztornym. Cały obiekt jest w renowacji konserwatorskiej, bo wyglądało to tragicznie. Społeczny komitet w porozumieniu z organizacjami kombatanckimi doszedł do porozumienia, by zrobić zbiorcze tablice środowisk. Odsłonięta właśnie tablica upamiętnia żołnierzy, dowódców, daty i miejsca bitew, ale jest tam też cytat marszałka Józefa Piłsudskiego. Nazwiska, które widnieją na tablicy, zostały zweryfikowane przez IPN, bo jest to konieczne do ich upamiętnienia. Następne nazwiska są w weryfikacji, a kolejna tablica, na której zostaną umieszczone, będzie obejmowała harcerzy, pedagogów z okresu międzywojennego i wojennego – zapowiada ks. Bogdan Augustyniak, gwardian Klasztoru Kapucynów w Białej Podlaskiej.

Marcin Krzysztofik, dyrektor lubelskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, który był obecny na obchodach, przypomniał, że 34 PP został odznaczony medalem Virtuti Militari. – Pułk pisał swoją historię krwią żołnierzy. Jednym z działań IPN jest upamiętnienie armii ochotniczej. Dziś odsłaniamy tablicę pamięci ochotników, którzy w lipcu 1920 r. odpowiedzieli na zawołanie marszałka Józefa Piłsudskiego i stawili się w obronie ojczyzny. Odsłaniając tablicę, godnie uczcimy ich pamięć – podkreślił przedstawiciel IPN.

Kwiaty przy tablicy złożyły organizacje kombatanckie

O znaczeniu 34 PP dla miasta mówił podczas uroczystości prezydent Michał Litwiniuk. Przypomniał o miejscach, które do dziś przypominają o ich obecności w Białej Podlaskiej. – Ci żołnierze nie tylko 8 maja 1920 r. pod Rzeczycą złożyli swoją daninę krwi, ale zwycięska bitwa wyznaczyła datę pułkowego święta, którą do dziś staramy się pielęgnować. To także porażki, jak ta z września 1939 r., gdy pułk zakończył swoją historię w bitwie pod Bydgoszczą. Jednak w czasie dwudziestolecia międzywojennego, gdy toczyło się codzienne życie w Białej Podlaskiej, żołnierze byli dominującą grupą społeczną. Do dziś w Białej Podlaskiej działają elementy infrastruktury związane z 34 PP – mówił prezydent.

Te miejsca to m.in. bloki oficerskie i podoficerskie przy ul. Warszawskiej i Kopernika oraz budynek Ligi Obrony Kraju przy ul. Warszawskiej był kiedyś kasynem oraz jednym z centrów życia kulturalnego w Białej Podlaskiej, który dziś, oczywiście po koniecznym remoncie z unijnym wsparciem, doskonale nadawałby się do stworzenia w nim muzeum 34 PP. Ponadto działał w mieście teatr, naukę dla najbiedniejszych bialskich dzieci prowadziły żony żołnierzy 34 PP, który też zrealizował i sfinansował budowę Drogi Krajowej. Miejsca pamięci są wciąż żywe w myślach bialczan, którzy wzięli udział w uroczystościach. Wiedzę ich o 34 PP poszerza co tydzień cykl artykułów dr. Pawła Borka, które od kilku miesięcy publikujemy na naszych łamach.

Obchody zorganizują razem

Po uroczystych obchodach podpisane zostało porozumienie miasta z Instytutem Pamięci Narodowej o wspólnej organizacji kolejnej rocznicy związanej z 34 PP. – Bazując na dobrych doświadczeniach i dobrej współpracy z IPN w zakresie przygotowania uroczystości odsłonięcia tablicy, postanowiliśmy kontynuować tę współpracę i wspólnie zorganizujemy przyszłoroczne obchody – podkreśla prezydent Litwiniuk.

Uroczystości potrwają od 7 do 9 maja 2021 a w ramach współpracy Instytut Pamięci Narodowej zobowiązał się do: zapewnienia nagród książkowych oraz gier planszowych dla uczestników szkolnych konkursów historycznych, rajdu rowerowego oraz biegu pamięci, zapewnienia punktu informacyjnego oraz punktu edukacyjnego prezentowanego w czasie Pikniku Wojskowego, sfinansowania zespołu muzycznego biorącego udział w Koncercie Pamięci i sfinansowania obecności grupy rekonstrukcyjnej.

Miasto natomiast przygotuje pod względem logistycznym konkursy historyczne, rajd rowerowy i bieg pamięci oraz plac dla punktu informacyjnego oraz punktu edukacyjnego.

Justyna Dragan