Cezary Nowogrodzki o historii gminy Łomazy

W Gminnym Ośrodku Kultury w Łomazach 24 listopada miało miejsce spotkanie autorskie z Cezarym Nowogrodzkim – regionalistą i autorem książki pt. „Dziedzictwo kulturowe i historyczne Gminy Łomazy”.

Publikacja została wydana przez Łomaskie Stowarzyszenie Rozwoju, zgodnie z umową o przyznanie pomocy, zawartą z Zarządem Województwa Lubelskiego, z zakresu tematycznego „Działania promujące obszar Lokalnej Strategii Rozwoju”. Inicjatorem przedsięwzięcia był Ryszard Bielecki, który złożył wniosek o sfinansowanie projektu. Dzięki temu powstała pozycja dokumentująca bogate dziedzictwo gminy.

Promocja książki stanowiła ogromną wartość w kontekście pogłębienia wiedzy na temat historii, tradycji i kultury. Publikacja wzbudziła wielkie zainteresowanie, o czym świadczyło liczne grono uczestników przybyłych na to wyjątkowe wydarzenie.

Spotkanie rozpoczęło się o godzinie 16.00 wystąpieniem dyrektora GOK Ryszarda Bieleckiego, który serdecznie powitał wszystkich zgromadzonych na sali. Następnie głos zabrał wójt gminy Łomazy Jerzy Czyżewski, składając wyrazy uznania autorowi za podjęcie się opracowania tła historycznego gminy, obejmującego okres od czasów najdawniejszych aż po współczesność, oraz zagłębienia się w wartościowe, unikalne, materialne i niematerialne ślady przeszłości. Włodarz gminy przedstawił krótką notkę biograficzną pochodzącego z Koszoł autora. Wyszczególnił jego wieloletnie zaangażowanie w działania na rzecz ochrony i upowszechniania lokalnej spuścizny, tworzącej tożsamość gminy.

Po oficjalnym rozpoczęciu spotkania, sekretarz Łomaskiego Stowarzyszenia Rozwoju Ewelina Wołosowicz zaprezentowała plan przebiegu wydarzenia oraz zapowiedziała wystąpienie profesora Feliksa Czyżewskiego, który szczegółowo omówił strukturę książki. W swoim przemówieniu profesor skupił się na głównych wątkach i tematach poruszanych w publikacji, a także wskazał na jej wartość merytoryczną. Profesor Feliks Czyżewski zwrócił uwagę na przemyślaną konstrukcję książki, która nie tylko w przystępny sposób dokumentuje historię łomaskiej ziemi, ale również ukazuje szersze konteksty społeczne i kulturowe.

Jak twierdzi sam autor, „gawędziarz tworzy obrazy słowami”, i właśnie poprzez treść zamkniętą w formie „gawędy” starał się oddać ducha miejsc, ludzi i wydarzeń. Ponadto autor zadbał o dobór fotografii zawartych w publikacji, wzbogacając przy tym jej wizualny wymiar i jeszcze bardziej ożywiając opisywane historie.

Spotkanie uatrakcyjniły prezentowane materiały multimedialne. Premierową odsłonę miał fragment prezentacji przygotowywanej przez Beatę Kaczmarek z GOK. W książce zawarto kod QR, który pełni funkcję interaktywnego narzędzia, umożliwiającego łatwy dostęp do dodatkowych materiałów – po zeskanowaniu go nastąpi przekierowanie do będącej w przygotowaniu witryny, gdzie znajdą się różnorodne materiały dotyczące dziedzictwa gminy Łomazy, będące uzupełnieniem książki.

Oprócz tego, w sentymentalną podróż zabrały wszystkich nagrania: rozmów, śpiewów i opowiadanych historii, które ożywiły minione czasy. Mieliśmy okazję usłyszeć wypowiedzi oraz fragmenty rozmów z osobami, których już z nami nie ma:

– z Kazimierzem Kusznierów – popularyzatorem i animatorem kultury tradycyjnej,

– z Marianną Wołosowicz i Heleną Najdyhor – mieszkankami Koszoł,

– z Feliksą Puchacz – mieszkanką Łomaz,

– z Heleną Bandzarewicz (Bogdanowicz) – tatarką, mieszkanką Studzianki.

Czas umiliło także odsłuchanie nagrania sprzed kilku lat, w którym Aniela Wołosowicz, mieszkanka Koszoł, prezentowała pieśń w gwarze podlaskiej.

Pani Aniela, obecna podczas niedzielnego spotkania autorskiego, zaprezentowała wszystkim swoje wokalne umiejętności – miłą niespodziankę stanowiła spontaniczna decyzja o wykonaniu z wnuczką, Zosią Wołosowicz, jednego z utworów po chachłacku. Był to piękny widok, symbolizujący przekazywanie tradycji i kultury z pokolenia na pokolenie.

Kolejną część spotkania stanowił zaplanowany panel dyskusyjny, podczas którego przybyli mieszkańcy naszej gminy i nie tylko mogli zadawać autorowi nurtujące ich pytania. Pan Cezary, znany ze swojej otwartości na innych, aktywnie nawiązał kontakt z uczestnikami spotkania, co sprawiło, że atmosfera stała się niezwykle przyjazna. Dzięki tej otwartości spotkanie miało wyjątkowy, nieformalny charakter, który pozwalał uczestnikom poczuć się komfortowo i sprzyjał wspólnym rozmowom.

Podczas wydarzenia każdy uczestnik miał możliwość odebrania książki, a autor chętnie podpisywał egzemplarze, dodając do nich osobiste dedykacje.

Autor podkreślił, jak ważną rolę w procesie pisania książki odegrali mieszkańcy gminy Łomazy – wyraził swoją wdzięczność i chęć dalszej współpracy.

W sali kinowej, gdzie odbywało się spotkanie, panował przytulny klimat, który wprowadzał wyjątkową atmosferę. W przygotowania zaangażowani byli pracownicy Gminnego Ośrodka Kultury oraz członkowie Łomaskiego Stowarzyszenia Rozwoju, którzy zadbali o pyszny poczęstunek. Dodatkowy walor stanowiła przygotowana przez Bożenę Kaczmarek z GOK wystawa, na której prezentowane były fotografie Piotra Rekuckiego, ukazujące piękno łomaskiej gminy.

Nie zabrakło także wyjątkowych akcentów związanych z tradycją. Pan Cezary zadbał o wyeksponowanie tradycyjnych ręczników obrzędowych, typowych dla kultury Polesia Podlaskiego, tkanych i wyszywanych przez mieszkanki wsi Koszoły w 1. połowie XX wieku, z haftowanymi wzorami. Zaprezentowany został kosturek należącego niegdyś do wspomnianego wcześniej Kazimierza Kusznierów, założyciela Teatru Obrzędowego Czeladońka w Lubence. Jak wspomina autor, jednym z ostatnich występów Teatru za życia jego założyciela był występ na koncercie poświęconym tradycyjnej kulturze podlaskiej w Koszołach. Po tym wydarzeniu kosturek pozostał w Koszołach, a teraz stanowi niezwykle cenną pamiątkę.

Ponadto przebijało się również „kulinarne dziedzictwo”. Uczestnicy mogli skosztować sękacza wykonanego przez Renatę Popielewicz oraz korowaja Renaty Hołowni.

Dodatkowo wszyscy mieli okazję zapoznać się z różnorodnymi publikacjami wyeksponowanymi przez Gminną Bibliotekę Publiczną w Łomazach. Wśród prezentowanych pozycji nie zabrakło książek poświęconych tematyce związanej z gminą, jak również dzieł autorów pochodzących z naszego regionu. Wystawa stanowiła doskonałą okazję do zgłębienia lokalnej literatury i poznania dorobku twórców związanych z Łomazami.

„Dziedzictwo – z jednej strony jest naszym łącznikiem z przeszłością, z drugiej strony stanowi inspirację dla działań podejmowanych tu i teraz”.

Zapamiętajmy to hasło i czerpmy siłę z naszych korzeni.

Dziękujemy wszystkim przedstawicielom gminy, pracownikom biblioteki, instytucji kulturalnych z naszego regionu, mieszkańcom gminy i przybyłym gościom, którzy zaszczycili nas swoją obecnością.

tekst i zdjęcia Beata Kaczmarek, Gminny Ośrodek Kultury w Łomazach