Wschodniosłowiańskie misterium w Terespolu

fot. MCKSiR w Terespolu

Przez dwa dni – 27 i 28 stycznia – hala sportowa Miejskiego Centrum Kultury Sportu i Rekreacji w Terespolu rozbrzmiewała wspaniałymi interpretacjami kolęd i szczedriwek, poruszających wyobraźnię wiernych. Wydarzenie zakłada kultywowanie i pielęgnację wschodniosłowiańskich tradycji bożonarodzeniowych, ze szczególnym uwzględnieniem wielokulturowego i wielowyznaniowego Południowego Podlasia.

Międzynarodowy Festiwal Kolęd Wschodniosłowiańskich od lat jest jednym z największych i najbardziej prestiżowych wydarzeń w Europie środkowo-wschodniej o charakterze kulturalnym i religijnym. Podczas tegorocznej 27. edycji zaprezentowało się 15 wykonawców z Polski i Ukrainy. Ze względu na toczącą się za naszą wschodnią granicą wojnę, decyzją organizatorów zabrakło w tym roku wykonawców z Rosji i Białorusi.

Występy na festiwalowej scenie, prowadzone przez ks. Jarosława Szczura (sobota) i ks. Korneliusza Wilkiela (niedziela), były dla licznie zgromadzonej widowni wielkim przeżyciem estetycznym i duchowym. Uczestnicy zaprezentowali różne style, od tradycyjnego śpiewu cerkiewnego i chóralnego, poprzez wykonania ludowe, a kończąc na białym głosie.

Największą jego zasługą jest przywracanie pamięci i kultywowanie wschodniosłowiańskich obrzędów kolędowania, przypominając, że ten region naszego kraju, jak mało który, przesiąknięty był wielowyznaniowym, wielonarodowościowym klimatem. Międzynarodowy Festiwal Kolęd Wschodniosłowiańskich nie ma formuły konkursu. Zespoły traktowane są równorzędnie i uczestniczą w dwóch dniach przesłuchań festiwalowych. Publiczność, która licznie uczestniczyła w tym wydarzeniu, miała wyjątkową okazję posłuchać dawnych kolęd i pastorałek obrządku wschodniego, który przeważał niegdyś na terenach Podlasia i Polesia.

Prezentacje wokalne od lat są bardzo urozmaicone. Popisują się w nich: chóry parafialne, zespoły folklorystyczne i zespoły instrumentalne w różnym wieku. W ciągu minionych 26 lat w Terespolu koncertowało kilkanaście tysięcy śpiewaków i muzyków (połowa z Białorusi, Rosji i Ukrainy). Na podkreślenie zasługuje fakt, że pomysłodawcą festiwalu był ks. Aleksy Andrejuk, ówczesny proboszcz parafii prawosławnej w Terespolu.

Kolędy w obrządku wschodnim brzmią wielce oryginalnie. Na ich brzmienie wpływa głównie tradycja cerkiewna, sprzyjająca osiąganiu kunsztu wokalnego a’capella. Kolędy, oprócz treści teologicznych, zawierają znaczący ładunek wartości religijnych i społecznych. Na prezentacje koncertowe przybywają z całego regionu wyznawcy prawosławia. Stanowią one dla nich okazję do wzruszeń emocjonalnych i duchowych.

Tegoroczną edycję rozpoczął terespolski zespół śpiewaczy Echo Polesia z Terespola. Potem prezentowały się: zespół muzyki cerkiewnej Varslavia z Warszawy i grupa dziecięca Mała Varslavia, chór Domu Kultury w Łucku (Ukraina), chór Chełmskiego Centrum Kultury Prawosławnej w Chełmie, chór Bractwo z Bielska Podlaskiego, katedralny chór młodzieżowy parafii pw. św. Marii Magdaleny w Warszawie, chór Bractwa Młodzieży Prawosławnej przy parafii Przemienienia Pańskiego w Lublinie oraz wielokrotnie oklaskiwany w Terespolu ukraiński zespół Wołyńskie Dzwony z Łucka. Repertuar ukraińskich gości zachwycił wspaniałymi głosami i nietuzinkowymi interpretacjami.

W niedzielę przed wrażliwą na piękno głosów publicznością wystąpili: chór Prawosławna Nadbużańszczyzna z Horostyty, chór rodziny Susidko ze Sławatycz, Chór Centrum Kultury Prawosławnej w Biłgoraju, Chór Duchowieństwa Prawosławnej Diecezji Lubelsko-Chełmskiej w Lublinie oraz chóry parafii prawosławnych: pw. św. ap. i ewangelisty Jana Teologa w Terespolu, pw. Opieki Matki Bożej w Sławatyczach i pw. Zmartwychwstania Pańskiego Siemiatycz.

Trudno wskazać faworyta festiwalu. Wszystkie zespoły koncertujące w Terespolu uhonorowane zostały statuetką kolędnika, obrazem Matki Boskiej oraz dyplomem potwierdzającym udział w festiwalu. Wyróżnienia wręczali artystom: przedstawiciele władz samorządowych oraz duchowni parafii prawosławnych z arcybiskupem diecezji lubelsko-chełmskiej Ablem na czele.

Na uwagę zasługiwały znakomite interpretacje kolęd (także katolickich) poruszających wyobraźnię widza.

Podczas festiwalu, poza licznie przybyłą publicznością, obecni byli znamienici goście: arcybiskup diecezji lubelsko-chełmskiej Abel, proboszcz parafii prawosławnej pw. św. ap. Jana Teologa w Terespolu ks. prot. Jarosław Łoś, burmistrz miasta Terespol Jacek Danieluk, radna Sejmiku Województwa Lubelskiego Barbara Barszczewska, przewodniczący Rady Powiatu Bialskiego Mariusz Kiczyński, przewodniczący Rady Miasta Terespol Jarosław Tarasiuk, wiceprzewodnicząca Rady Miasta Ewa Zając, ks. dziek. dekanatu terespolskiego proboszcz parafii pw. Świętej Trójcy w Terespolu Mirosław Krupski wraz z księżmi wikariuszami Andrzejem Żelazo i Łukaszem Borowskim, wójtowie okolicznych gmin: Krzysztof Iwaniuk (Terespol), Jerzy Troć (Kodeń) i Zygmunt Litwiniuk (Tuczna) oraz przedstawiciele instytucji i organizacji społecznych z Terespola i okolic.

Organizatorami festiwalu są Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska, Nadbużańskie Centrum Kultury Prawosławnej w Terespolu oraz Miejskie Centrum Kultury, Sportu i Rekreacji w Terespolu. Partnerem wydarzenia jest Województwo Lubelskie, zaś darczyńcami – Powiat Bialski i firma Wipasz SA.

Organizatorzy dziękują przede wszystkim wolontariuszom, a także pracownikom Urzędu Miasta, ZSP nr 1, samorządowi uczniowskiemu z ZSP nr 1, strażakom z OSP w Terespolu oraz firmom, z którymi współpracowali.

Sponsorzy finansowi: Vivai Mazzoni Polska Sp. z o.o., Urząd Gminy Terespol, PHU Agrostop Sp. z o.o. w Kobylanach, radni Rady Miasta Terespol, Urząd Gminy Kodeń, Petrodom Paliwa Sp. z o.o. w Białej Podlaskiej, H.U. Evita Ewa Androsiuk w Terespolu, E&T Deweloper Sp. z o.o. w Terespolu, Urząd Gminy Tuczna, Projekty i Nadzory Drogowe ITER Teresa Harko w Białej Podlaskiej, radny Powiatu Bialskiego Radosław Sebastianiuk, Alicja Tarasiuk z Terespola, Krzysztof Maciejewicz z Terespola. Sponsorzy rzeczowi:Urząd Miasta Terespol, Zespół Szkół Publicznych nr 1 w Terespolu im. św. Królowej Jadwigi, Zespół Szkół im. Wł. St. Reymonta w Małaszewiczach.

Istvan Grabowski

Obejrzyj galerię zdjęć z Międzynarodowego Festiwalu Kolęd Wschodniosłowiańskich: