232. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja

Pierwsza w Europie i druga na świecie – Konstytucja 3 maja z 1791 roku była próbą unowocześnienia ustroju Polski i ratowania jej suwerenności. Choć obowiązywała w sumie przez 14 miesięcy, do dzisiaj jest jednym z fundamentów polskiej tradycji republikańskiej i powodem do dumy dla Polaków.

3 maja 1791 roku Sejm Wielki, zwołany w październiku 1788 roku, uchwalił Konstytucję Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Była pierwszą konstytucją w nowożytnej Europie i drugą – po amerykańskiej – na świecie nowoczesną ustawą zasadniczą.

Konstytucja 3 maja przekształcała państwo w monarchię konstytucyjną, wprowadzała zasadę trójpodziału władzy. Wyrazicielem suwerennej woli narodu miał być dwuizbowy Sejm. Konstytucja była próbą ratowania Rzeczypospolitej Obojga Narodów po I rozbiorze (1772 r.). Zmieniała ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką i znosiła liberum veto.

Już w dwa dni po uchwaleniu Konstytucji dzień 3 maja uznano za święto narodowe, które później z powodu niewoli kraju zostało na długi czas zawieszone. W 1792 roku rozpoczęła się bowiem wojna polsko-rosyjska w obronie Konstytucji 3 maja. Niestety, Konstytucja obowiązywała zaledwie rok i upadła po przystąpieniu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do konfederacji targowickiej. Ostatecznie doszło do okupacji Polski, obalenia Konstytucji i drugiego rozbioru państwa.

Święto 3 maja zostało przywrócone w II Rzeczypospolitej Polskiej w kwietniu 1919 roku. Zdelegalizowane przez okupantów niemieckich i sowieckich podczas II wojny światowej, zakazane było również w PRL.

Od 1990 roku 3 maja ponownie jest oficjalnym świętem narodowym Polaków.

Z okazji 232. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja, w całej Polsce są organizowane apele, parady, marsze, spotkania, wykłady i pikniki rodzinne. Na stronach instytucji kultury znajdziemy także bogatą ofertę filmów, prezentacji, scenariuszy lekcji, artykułów i innych materiałów edukacyjnych, które przybliżają historię powstania pierwszej w Europie ustawy zasadniczej.

Źródło: www.gov.pl